Kwarc dymny

Kwarc dymny jest naturalnie występującą odmianą kwarcu. Szczególne zabarwienie, które sprawia, że kwarc dymny jest poszukiwanym kamieniem leczniczym, pochodzi z napromieniowania bezbarwnego i przezroczystego kwarcu promieniami gamma. Stanowią one typowe zabarwienie kwarcu dymnego.

Kwarc dymny nazywany jest również “morionem” w ciemnym, prawie czarnym i już nie przeświecającym wariancie. Nazwa ta wywodzi się z bardzo starego opisu Pliniusza Starszego (23 – 79 AD), który nazwał minerał “Mormorion”. Z biegiem historii nazwa została skrócona do Morion. Terminy “Cairngorm” lub “Kryształ Ozyrysa” są ograniczone do dziedziny ezoteryki.

Ścieżka pochodzenia

Kiedy promieniowanie jonizujące uderza w kwarc, w siatce krystalicznej tworzą się tzw. centra barwne lub defekty. Promieniowanie pochodzi z otaczających go radioaktywnych minerałów, które z czasem powodują odbarwienie kwarcu.

Kwarc dymny może być również wytwarzany sztucznie poprzez naświetlanie zwykłego kwarcu promieniami gamma.

Cechy

Różnica w stosunku do zwykłego kwarcu ogranicza się do dymnego, szaro-brązowego zabarwienia. Wszystkie inne właściwości odpowiadają dokładnie właściwościom zwykłego, nieradioaktywnie zabarwionego kwarcu.

Podobnie jak zwykły kwarc, kwarc dymny należy do klasy minerałów tlenkowych o stosunku metalu do tlenu wynoszącym 1:2. Z twardością 7 w skali Mohsa, kwarc dymny jest również stosunkowo twardym minerałem. W całkowicie czystej postaci zwykły kwarc jest całkowicie przezroczysty (w tej formie nazywany jest “kryształem skalnym”), ale bardzo często występują jony barwiące lub wtrącenia mineralne (np. hematyt, który zmienia kwarc w czerwono-brązowy “kamyk żelazny”).

Ponieważ powstawanie kwarcu dymnego następuje zawsze z relatywnie czystego kwarcu, mają one również wspólne właściwości z tymi czystymi formami.

Lokalizacje

Kryształy kwarcu dymnego występują stosunkowo często w przyrodzie, gdzie również czasami tworzą bardzo duże kryształy, które mogą mieć kilka metrów długości. Najczęściej występują w skałach iglastych (pegmatytach), ale występują również w żyłach i pustkach w skałach wylewnych (wulkanicznych).

Liczba znanych stanowisk wynosi obecnie około 2.400, z ważnymi stanowiskami w Szwajcarii, na Ukrainie, w Rosji i Szkocji. Poza Europą ważne stanowiska znajdują się również w Brazylii, na Madagaskarze, w USA i Australii.

Użyj

Dominującym zastosowaniem kwarcu dymnego jest jako kamień leczniczy, ale kwarc dymny ma również niewielkie znaczenie jako kamień szlachetny, gdzie często jest oferowany jako “dymny topaz” (co jest mineralogicznie niedokładnym określeniem).

Jako kamień uzdrawiający, kwarc dymny od niepamiętnych czasów ma działanie wspierające w przypadku smutku i depresji. Mówi się również, że rozjaśnia myśli, odpędza “złe” myśli i wspiera pozytywne myślenie, jak również jest w stanie odpędzić stres. W tradycyjnej, inspirowanej kulturą celtycką Szkocji, kwarc dymny zawsze był uważany za potężny kamień ochronny, manifestujący moc bogów ziemi. W kulturze arabskiej jest jednak uważany za kamień przyjaźni i lojalności między ludźmi; w przypadku zbliżającego się nieszczęścia, zgodnie z miejscowymi wierzeniami, zmienia kolor na ciemny.

Jako efekt fizyczny, kamień ten ma działanie lecznicze przeciwskurczowe w całym organizmie, dlatego też jest często stosowany w leczeniu bólów głowy i pleców. Mówi się również, że stymuluje metabolizm i produkcję hormonów, a tym samym wzmacnia libido. Zalecane są również preparaty jako tzw. woda kamienna, ponadto można bez problemu nosić kwarc dymny w postaci kamieni kruszonych.

W wielu przypadkach kwarc dymny jest również umieszczany swobodnie w pomieszczeniach w celu przechwycenia i neutralizacji negatywnych wibracji, również w przypadku elektrosmogu i innych negatywnych sił pola w pomieszczeniu (np. przez żyły wodne). Aby utrzymać jego działanie, kamień należy co cztery tygodnie wypłukać pod letnią wodą i naładować na noc razem z kryształem górskim.

Wniosek

Niewiele minerałów od najdawniejszych czasów fascynowało ludzi tak bardzo jak kwarc dymny. W prawie każdej kulturze od czasów starożytnych przypisywano mu potężne siły boskie lub moce uzdrawiające. Może to mieć również związek ze stosunkowo licznymi stanowiskami na całym świecie i imponującym wyglądem, który został wcześnie uznany za coś bardzo wyjątkowego – na długo przed tym, jak ktokolwiek miał pojęcie o istnieniu promieniowania radioaktywnego.