Mąka bazaltowa

Bazalt jest skałą powstałą ze stopionej magmy, która po przebiciu się przez powierzchnię Ziemi gwałtownie stygnie. Pochodzi ona więc z wnętrza ziemi i jest w zasadzie po prostu lawą – jedną z pierwotnych substancji naszej ziemi.

W związku z tym posiada wiele pozytywnych właściwości – szczególnie dla naszych gleb. W postaci drobno zmielonej – jako tzw. mączka ze skał pierwotnych – mączka bazaltowa może znacznie poprawić strukturę gleby, uczynić ją bardziej żyzną, a także bogatszą w składniki odżywcze. Jest to również główne zastosowanie mączki bazaltowej – jako nawóz.

Obok skał bazaltowych w rolnictwie ekologicznym często stosowany jest również diabaz, a te dwie podstawowe mączki skalne stanowią największą część stosowanych mączek skalnych. Obie skały charakteryzują się bardzo wolnym tempem wietrzenia, co jest szczególnie korzystne dla gleby i tworzenia próchnicy. W ogrodzie mączka skalna jest również często stosowana jako tak zwany “przyspieszacz kompostu”, ponieważ dzięki niej istniejący kompost jest znacznie szybciej przekształcany w humus.

Składniki i właściwości

Do niezbędnych pierwiastków śladowych, które wysokiej jakości mączka bazaltowa dodaje do gleby, należą:

• Miedź
• Nickel
• Kobalt
• Molibden
• Titanium
• Strotium
• Barium
• Banadium
• Gal Gallium
• Ołów
• Srebro i
• Siarka

Główne pozytywne działanie na glebę to z jednej strony bardzo skuteczne rozluźnienie gleby i poprawa jej struktury fizycznej, a z drugiej strony hamowanie wszelkiego rodzaju procesów gnilnych w glebie. Gleba staje się zdrowsza, poprawia się struktura miękiszu, a rośliny rosną znacznie lepiej na bogatej w składniki odżywcze glebie. Silnie alkaliczna gleba jest skutecznie zakwaszana

Jednocześnie, po posypaniu roślin, struktury roślin zostają wzmocnione przez zawarty w nich kwas krzemowy, dzięki czemu rośliny stają się bardziej odporne na szkodniki. Ponadto, wiele szkodników nie czuje się szczególnie komfortowo na pierwotnej mączce skalnej i z własnej woli trzyma się z dala.

W rolnictwie ekologicznym mączka bazaltowa jest również rozsypywana na powierzchniach w oborze w celu poprawy powietrza w oborze (amoniak jest wiązany, obornik nie gnije i łatwiej się rozkłada). Mączka bazaltowa jest również często stosowana na glebach leśnych (jako jednorazowe zastosowanie) w celu poprawy ich stanu, a także jest rozsiewana na pastwiskach i łąkach.

W ogrodzie można posypać grządki mączką kamienną, posypać nią glebę i wymieszać z wodą do podlewania (zwłaszcza przy podlewaniu drzew owocowych). W gnojówce z pokrzywy, tradycyjnie stosowanej do zwalczania chwastów, dodatek mączki bazaltowej nieco zmniejsza silny zapach gnojówki. Rozsypany na kompoście zapewnia znacznie szybszą przemianę kompostu.

Proszek bazaltowy (podobnie jak kruszony piasek lub piasek kwarcowy) jest również stosowany jako piasek do spoinowania, który wciska się w fugi pomiędzy płyty kamienne lub kostkę brukową.

Dawkowanie

Szczególnie przy przechodzeniu z upraw konwencjonalnych na ekologiczne stosuje się bardzo duże dawki – często do 10 kg na 100 m², a później w regularnych odstępach czasu około połowy tej ilości. Na łąkach i pastwiskach rolnicy wysiewają około 400 do 600 kg na hektar.

We własnym ogrodzie potrzeba go oczywiście nieco mniej – wiosną należy rozsypać na ziemi ok. 200 g do 300 g na metr kwadratowy i dokładnie rozgarnąć grabiami. Do posypywania grządek zwykle potrzeba mniej.

W celu ochrony przed szkodnikami lub w celu powstrzymania inwazji szkodników można również bezpośrednio posypywać rośliny mączką kamienną.

Koszty

Mąka bazaltowa jest – zwłaszcza w porównaniu z produktami wytwarzanymi chemicznie – stosunkowo tanią alternatywą. Rzadko kosztuje więcej niż 1 – 1,50 EUR za kg, a jako środek do spoinowania jest często jeszcze tańszy. Jednak im drobniej jest zmielona, tym lepsze jest jej działanie – dlatego zwykle warto wydać nieco więcej pieniędzy na drobniej zmielone odmiany.

Wniosek

Mąki bazaltowe są uniwersalnym i bardzo ekologicznym sposobem na ulepszenie gleby i ochronę ogrodu przed szkodnikami. Jako piasek do spoinowania pomaga również utrzymać spoiny w chodniku lub spoiny między płytami kamiennymi w dobrym stanie, chroniąc je przed chwastami. Koszt takiego rozwiązania jest zazwyczaj dość niski.